legenda Agal Agil

Asal-Usul Dusun Agal-Agil

            Sawetara dina, ing alas kandhel banget, akeh jenis wit supaya iku ngayomi. Ing wektu iku ana kisanak jenenge mbah Syamsidin, tekane wana dienggo kanggo ngambrukne wit-wit iku, kanggo nggawe sawijining dusun cilik kang mengko bakal dipanggoni dening dheweke lan wong liya sing pengin dumunung ana kunu.

            Sesuke mbah Syamsidin mulai ngambrukne wit siji-siji, nganti panginten cukup kanggo panggonan tetep. Ora dikarepake ono salah siji wit kang ora iso ambruk, nalika wit iki wis owah. Mbah Syamsidin pungkasane mutusake dijarne wit iku  amarga wis pegel.

            Wektu dilakoni, akeh wong sing dumunung ing wilayah kuwi. Banjur mbah Syamsidin mikirno maneh wit kang ora iso ambruk, dheweke mikir wit e wes tuwa lan kahanane khawatirno. Mbebayani yen nalika rubuh meneki wong-wong liwat. Pungkasane ngajak wong-wong kanggo bareng-bareng nebang wit kuwi, apa sing kedaden? Sanget ngageti, wit kuwi tetep ora iso ditebang meski kaping pirang-pirang di dicoba, lan pungkasan dijarke.

            Siji wengi mbah Syamsidin ndedunga marang Gusti Allah SWT, nyuwun pituduh, apa ana pesen ing wit iku. Nalika turu mbah Syamsidin ngimpi, ing ngimpine dheweke di kongkon menehi jeneng desa Agal-Agil. Mbah Syamsidin langsung ngirimi marang wong-wong, warga uga setuju. Wengine warga nindakake panganan, kanggo selametan dusun kang anyar yoiku Agal-Agil.Pungkasan sesuke wit iku bisa dirubuhne.

 Paggonan wit iku pungkasane didegne kanggo makam mbah Syamsidin, ikulah asal-usul saka dusun Agal-Agil.

Ø CANGKRIMAN

1.    Segara beldhes   : segene pera sambele pedhes

2.    Anake clurutan, embokne prak-prakan  : piranti nenun

Ø GEGURITAN

Angin Sore

Ing sikile gumuk-gumuk watu

Semilit angin sore

Nampeg samubarang kang diprangguli

Uga dhadha lan watu

       Aku njethung amari kelu

       Ngupadi jarwaning cangkrimaning jaman

       Ah … ana ngendi dumunge kasetyan

       Kang tansah lumayu kekitrang

Nalika candhikala kaseput mega

Dakrakit gurit-gurit panandhang

Nglari ucapmu dadi kenyatan

       Ing sikile gumuk-gumuk watu

       Manuk galik ngalik-alik kekalang

       Tansah ngranti lan niteni

       Kapan baya tumibaning nugrahaning Gusti

Ø PARIKAN

1.      Esuk nakir sore nakir, sing ditakir godhong plasa, esuk mikir sore mikir, sing dipikir mung golek bandha.

2.      Tawon madu ngisep sekar, dadi guru kudu sabar.

Ø TEMBANG MACAPAT

Megatruh

Laras Pelog Pathet Barang

Nandur palawija yekti luwih kurup

Yen katimbang nandur pari

Nuju panen mungti babuk

Ora bathi ora rugi

Among tani padha ndomblong

Maknahe:

Beda yen nenanem palawija iku

Yekti asil ngleluwihi

Karya sengsem manahipun

Para bapak among tani

Gya syukur marang hyang manon

       Yen dha pengin asil punjul

       Manuta pitutur mami

       Nandura lombok lan jagung

       Semangka milon tan keri

       Tamtu wohe paling greyong

By : nurlaili mauidefi